Merkezi Soğutma Sistemleri

Merkezi soğutma, havanın tek merkezden iklimlendirilip, bütün binaya verildiği sistemlerdir. Merkezi soğutma sistemleri genellikle iş merkezlerinde yer alsa da son dönemlerde rezidans tarzı yapılan binalarda da uygulanmaya başlamıştır. Hem bina yapılırken montajlanması hem de gizli olarak tüm binayı sarması gibi birçok avantajı barındıran bu sistemler, son zamanlarda çok fazla tutulmaya başlamıştır.

Merkezi soğutma sistemleri binaların ihtiyaç düzeyine göre tasarlanmaktadır. Bu sayede ihtiyaç fazlası olacak sistemler elenerek, enerji tasarrufu sağlanmaktadır. İhtiyaca göre üretilen sistemlere de butik adı verilmektedir.

Merkezi Soğutma Sistemleri

Merkezi soğutma sistemleri üç temel parçadan oluşur. Kondansatör, kompresör ve evaporatör bu temel parçaların isimleridir. Her birinin farklı işlevi olsa da en temelde birlikte çalışmak için tasarlanmıştır.

Kondansatör, içeriden alınan ısının dışarı çıkartılmasına yardımcı olmaktadır. İki tip kondansatör bulunmaktadır. Bunlar hava ve su soğutmalı olmak üzere iki tiptir. Kompresör ise, soğutucunun akışkan kısmının kondansatör içerisinden geçmeden istenilen basınç ve doğru sıcaklıkta sıkıştırılması işlemini yapmaktadır. Evaporatör ise, soğutucunun gaza dönüşmesini sağlar ve hava içerisinde yer alan ısıyı emer. Dolayısıyla bu üç ana mekanizma birlikte çalışarak merkezi ısıtmanın beynini oluşturur ve içeriye istenen ısı derecesinde hava verir.

Merkezi Soğutma Sistemi Çalışma Prensibi

Merkezi soğutma sistemleri önceden binaya döşenen kanal sistemleri üzerinden çalışır. Basit bir şekilde anlatılmak istenirse bu tanım yeterlidir. Dış üniteden alınan hava içeriye belirli aşamalar geçtikten sonra belirlenen sıcaklık değerleri arsında verilir. Ancak daha detaylı bir şekilde çalışma prensibi üzerinden durulursa, soğutma konusunda oluşan ihtiyaçlara cevap veren kompresör net biçimde devreye girmeden o çalışan kompresörün halihazırda yer alan kapasitesinden yararlanılır. Genellikle de soğutma ihtiyacına göre çalışır. Bu da ürünün sürekli olarak elektrik kullanmasının önüne geçerek, ciddi elektrik tasarrufu yapmasını sağlar. Kompresörler sıralı olacak şekilde açılır. Yani o anki ihtiyaç daha azsa daha az kompresör devreye girer. Ayrıca tüm kompresörler aynı anda çalışmaz. Örnek olarak 10 odalı bir alan soğutuluyor ancak 4 odanın soğutulmaya ihtiyacı varsa bir kompresörün çalışması çok fazla yeterli olabiliyor.

Merkezi Soğutma Avantajları

Merkezi soğutma sistemleri özellikle hastane, iş merkezleri, gökdelenler, rezidans daireler gibi yerlerde kullanılır. Hem şık hem konforlu hem de maliyet açısından önemli katkılar sağlayan bu sistemlerin avantajlarına detaylı bir şekilde bakacak olursak;

• Tek üniteye göre daha verimli bir soğutma sağlar
• İhtiyaca göre dizayn edilebilir bu özelliği ile her ortama uyum sağlayabilir
• Bakımı oldukça kolaydır. Bu anlamda da maliyeti oldukça düşüktür.
• Soğutma işleminin yapıldığı alanlarda sürekli olarak bulundurulan ek hava ile enerji tasarrufu sağlanır.
• Montajlanması son derece kolaydır. Bina içerisindeki tesisatı yapılı ise kısa süre içerisinde kullanıma hazır hale gelir.
• Güvenli bir ürün olması dolayısıyla sıklıkla tercih edilir.

Merkezi soğutma sistemleri, genel olarak binaların tek bir plan üzerinden iklimlendirmesi üzerine etkili bir elemandır. Birden çok odanın veya dairenin tek bir entegre cihazın birçok kompresörü çalıştırma özelliği sayesinde soğutulması ya da iklimlendirilmesi söz konusudur.

Merkezi soğutmada bir ana ünite ki buna motor da denilmektedir ve birden çok iç ünite bulunmaktadır. İç üniteler bazı işletmelerde birbirinden bağımsız olarak çalışabilmektedir. Ancak genelde tek bir merkezden yönetilirler. Böylesi daha efektif olmakta ve ısı kaybını önlemek dolayısıyla enerji sarfiyatını azaltmak için gerekli hale gelmektedir. Merkezi soğutma sistemleri genel olarak hastane, gökdelen, iş yerleri gibi alanlarda kullanılmaktadır. Konutlarda kullanımı son derece kısıtlıdır.

Merkezi soğutma sistemleri tek tip değildir. İhtiyaçlara göre şekillenmektedir. Tipler arasında endüstriyel soğutma sistemleri en fazla öne çıkan üründür. Belirli şartlar altında üretilen bazı ürünlerin endüstriyel soğutma sistemleri içerisinde saklanması gerektiği için bu alana ciddi yatırımlar yapılmaktadır.

Endüstriyel Soğutma Sistemleri

Endüstriyel soğutma sistemleri genel olarak üretilen bir ürün için dizayn edilir. Özellikle belirli sıcaklıklarda bozulma eğilimi içerisinde olan ürünler için tasarlanan endüstriyel soğutma sistemleri, depolama ürününe göre sıcaklık değerlerini belirlemektedir. Örneğin ilaç ve sağlık ile ilgili sektörlerde bu değerler -80 ila +25 derece arasında değişmektedir. Son olarak pandemi döneminde koronavirüs aşısının korunma sıcaklığı çok düşük olduğu için buna göre bir depolama zinciri yapılmış ve taşınması, saklanması konusunda kullanılmıştı. Ürünlerin saklanması tarafında ise, çoğunlukla -5 ila +5 derece arasında değerler kabul görmektedir.

Merkezi Soğutma Sistemi Fiyatları

Merkezi soğutma sistemi fiyatları için hizmet alacağınız firmadan bilgi almanız sağlıklı olacaktır. Günümüzde birçok firma bu alanda ciddi satış ve satış sonrası destek hizmeti sağlamaktadır. Dolayısıyla bu durum fiyatına doğrudan etki edecektir. Mutlaka satın alım işlemi öncesinde ilgili firma ile fiyat bilgisi konusunda iletişime geçiniz.

Merkezi Soğutma Sistemi Cihazları

Merkezi soğutma sistemleri genel olarak ihtiyaca göre şekillenmektedir. Bu noktada yarı hermetik merkezi soğutma, tek motorlu merkezi sistem soğutma, vidalı soğutma üniteleri, endüstriyel soğutma üniteleri gibi birçok model ve cihaz ana başlığın altında sayılabilir.

Merkezi Soğutma Sistemli Elemanları

Bir merkezi soğutma birçok elemanın entegre bir şekilde çalışması ile ayakta kalır. Kompresör, evaporatör, kondenser bu elemanlardandır.

Kompresör: Bir kompresörün görevi, gazın hacmini ciddi oranda azaltarak basıncın artmasını ve dolayısıyla soğutma işleminin sağlıklı bir şekilde yürümesini sağlar. Merkezi soğutma sistemi içerisinde bulunan temel elemanlardan birisidir.

Evaporatör: Buharlaştırıcı ve soğutucu olarak bilinir. Kısaca soğutucu olarak da bilinir.

Kondenser: Sistemdeki ısının evaporatör tarafından çekilmesi ve bu ısının dışarı atılması kondenser ile gerçekleşir.

Soğutucu Akışını Kontrol Elemanlar: Merkezi soğutmanın ana elemanları arasında yer alır. Motorun içerisinde soğutma işlemi yapan sıvılar bu parça tarafından kontrol edilir.